යථාර්තය සොයා ලිපි පෙල ලීවීම ටික දවසක් අතපසු වීම ගැන පලමුව මම සමාව ඉල්ලනවා. මට ලැබෙන සමහර අදහස් වලින් පෙනී යන්නේ සමහරු මේ ලිපිපෙල ලිවීමේ අරමුණ පසක් කරගෙන නොමැති බවයි. මෙහි බුදු දහම ප්‍රචලිත කිරිමේ අදහක් නොමැති බවත් ලෝකයේ ස්භාවය සෙවීමට කරන මගපෙන්වීමක් පමණක් බවත් දත යුතුය. මා බෞද්ධයකු බැවින් මා අසා ඇති දේ ඔස්සේ සිතීම සාමාන්‍ය දෙයකි.
මම අද සොයා බලන්නේ අපගේ පන්චේන්ද්‍රියන් ක්‍රියා කරන්නේ කෙසේද යන්නයි. අපට පැහැදිලි කිරීම වඩාත් පහසු ඇසින් ආරම්භ කරමු. ඇසෙන් පෙනෙන්න නම් ආලෝකය, වස්තූන්, හා ඇස අවශ්‍යය. මේ තුන ඇතත් මල කෙනෙකුට නොපෙනේ එම නිසා විඥ්‍යානය ද අවශ්‍ය වේ. මීට පෙර ඇසේ රූපයක් ගැටුනු පසු සිදුවන දේ සාකච්ඡා කල බැවින් අද ඊට පෙර සිදුවන දේ සොයා බලමු.
අප දන්නවා ඇසේ වස්තුවක් ස්පර්ෂ වුවොත් එය අපට නොපෙනෙන බව. එසේ නම් පෙනීම සදහා වස්තුව ඇසේ නොගැටේ. සිදුවන්නේ වස්තුවේ ඡායාවක් ඇසේ යම් විශේෂිත ස්ථානයක (විද්‍යාත්මක නම මතක නැත) ඇති වීමයි. එවිට ඵස්සය ඇතිවේ. මෙම ඇසේ විශේෂිත ස්ථානය චක්ඛු ප්‍රසාද යැයි ධර්මයේ සදහන් වේ. ඇසේ ස්භාවය අනුව මෙම ඡායාව වෙනස් වේ. ඒ ඡායාවේ හැටියට අප වස්තුව හදුනාගනී. ඒ අනුව පැහැදිලි වන්නේ අප දකින දේ ඇත්තටම පවතින දේම නොවන බවයි. ඒ නිසාම එකම දෙය සිය දෙනෙකුට පෙනෙන්නේ සිය ආකාරයටය. එකම කෙනා වුවද සියපාරක් දකින්නේ ද සිය ආකාරයටය. යම් හෙයකින් වස්තුවක් අතේ ගැටුනු විට දැනෙන්නා සේ ඇසේ ගැටුනු විට පෙනීනම් දක්නට වන්නේ ඇසේ ප්‍රමාණයට කුඩා වස්තු පමණක් වරකට එකක් බැගිනි. නමුත් කුඩා දර්පණයක් තුලින් විශාල ප්‍රමාණයේ වස්තූ ඒ ප්‍රමාණයෙන්ම දැකිය හැකි මෙන් චක්ඛු ප්‍රසාදය මගින් ද ඒ හා සමාන කාර්යයක් කෙරේ. මෙහි තව වාසියක් ඇත. එනම් වස්තුව තිබෙන තැන තිබියදී දැකිය හැකි වීමයි. එනිසා වස්තුව පවතින දුර දිශාව නිර්ණය කල හැක.
අනෙක් ඉන්ද්‍රියන් පිලිබද අප පසුව සොයා බලමු. අවසාන වශයෙන් මා කියන්නේ අප දකින්නේ පවතින දේම නොවන බවයි. ඒ නිසා රූපයන් හි නොඇලෙන්න. එය මායාවක් වැනිය.
No comments:
Post a Comment