Sunday, June 17, 2012

පෙර සූදානම

ටිකෙන් ටික සැත්කම කරන දිනට ලං වෙමින් පැවතිණ. ඒ සදහා ඇත්තේ තව දිනකි. එනම් අනිද්දා මා සැත්කමට භාඡනය කරනු ඇත. මාගේ ජීවිතයේ තීරණාත්මක දින දෙකෙන් පළමු දිනය එයයි. දෛවඥයන්ට අනුව එදායින් මාගේ ජීවිතය අවසන් වනු ඇත. මෙම සැත්කම ලංකාවේ කරනුයේ ද පළමු වරටයි. ඉන්දියාවේ සිට පැමිණි දොස්තර නරේන්ද්‍ර තේනබදු සහ දොස්තර පනෙල් රණතුංග ඇතුලු වෛද්‍ය කණ්ඩායම ඊට සුදානම් වන අතර මමද අම්මා විසින් සූදානම් කරනු ලෑබීය.

එදින රාත්‍රියේ ද සුපුරුදු පරිදි නව ග්‍රහ ශාන්තිය ද ශ්‍රී මහා බෝධි වන්දනාවද කරණිය මෙත්ත සූත්‍රයද ජයෝ මුනින්දස්ස ගාථාවද කියා නින්දට ගියේ හෙට දිනයේ ගමනක් යාමට තියන බව මව මතක් කර දීමෙන් පසුවය.
වෙනදාටත් කලින් මෙදින මාව කූද්දනු ලැබීමෙන් අනතුරුව මූන කට සෝදවා මාව සූදානම් කරවීය. ඒ සමගම සීනු හඩ නංවමින් උදේ ආහාර කරත්තය පැමිණියේය. සියලුම අය පිගන් කෝප්ප රැගෙන කොරිඩෝව දෙසට දිව ගියෝය. අම්මා ද කැබිනෙට්ටුවෙන් ප්ලාස්ටික් පිගානත් කෝප්පයත් රැගෙන ඔවුන්ට එකතු විය. ස්වල්ප වේලාවකින් බාගෙට තම්බන ලද බිත්තරයක් ද පාන් පෙති කීපයක් ද රැගෙන පැමිනි ඈ බිත්තරයේ කෙලවරක් සිදුරු කොට එය ටික ටික පොවමින් පාන් පෙත්තක් කැව්වාය. උදේ ආහාරයෙන් අනතුරුව මට සුදු සරමක් හා බැනියමක් ඇන්දවීය. සරම ඇදගෙන ටික දුරක් යාමට මත්තෙන් එය කකුලේ පැටලී බිම වැටුනු බැවින් නැවතත් එය අන්දවා කටු කීපයකින් එය රදවා තැබීමට මවටත් පියාටත් සිදුවිය. ඒ වන විට මා බැලීමට තාත්තා ද පැමිණ සිටියේය.

තිදෙනාම ඉන්පසු ස්පිරිතාලයේම කෙලවරක පිහිටි බුදු මැදුර වෙත ගියෝය. එහි පැය භාගයක් පමණ බුදුන් වැද නැවත වාට්ටුවට පැමින සුපුරුදු ඇදුමට මාරු විය. ඉන්පසු අම්මාත් තාත්තාත් සමග ස්පිරිතාලේ සිරි නැරඹීමට ගියේය. ඇතුලේ බේත් සුවදට වඩා නැවුම් මල් සුවද මිදුලේ තිබුණි. ගමනින් වැඩි කොටසක් මා උන්නේ තාත්තාගේ කරේය. පසුව රෝහල් අවන්හලට පැමින කිරි තේ බොමින් සතුටින් තාත්තාගේත් අම්මාගේත් කතන්දර අසමින් සිටියේය. ඒ දවස සම්පූර්ණයෙන්ම වාගේ මා සිටියේ ඔවුන් සමගය. එදින මාව සතුටින් තැබීමට උත්සහ කල බව එදා මට වැටහුනත් ඒ සිනා මුහුණු යට මහත් බියක් වේදනාවක් තූබූ බවනම් කිසිසේත්ම නොවැටහිණි.

Saturday, June 16, 2012

ඉටි පහනක් විය

සද එළිය සොයා ගිය
මගේ අදුරු ලොව
එලිය කලේ ඒ ඉටි පහනයි
සද එළිය නොතිබූ දින
මගේ මිතුරු ලෙස
ලගින් සිටී ඒ ඉටි පහනයි

දැවි දැවී ගිය නමුත් සියොලග
ඉටි කදුලු සගවා දෙවුර ලග
අමාවක දා මගේ තනිකම
දැවූ යේ ඒ ඉටි පහනයි

පෙනි පෙනී ඔබ දැවෙනු මා ලග
සද එළිය දන ගසා ඈ ලග
පැතූයේ හැරදා මෙසේ මම
මව් හදේ රැදි තුම් නිවනයි

28 සතිය

ඔබේ සිතට එන සිතුවිලි ගැන මනා අවබෝධයෙන් සිටින්න. මන්ද ඔබේ සිතුවිලි ඔබේ පැවැත්ම තීරණය කරනු ඇත.

Sunday, June 3, 2012

8 ලිපිය - පන්චේන්ද්‍රිය 

යථාර්තය සොයා ලිපි පෙල ලීවීම ටික දවසක් අතපසු වීම ගැන පලමුව මම සමාව ඉල්ලනවා. මට ලැබෙන සමහර අදහස් වලින් පෙනී යන්නේ සමහරු මේ ලිපිපෙල ලිවීමේ අරමුණ පසක් කරගෙන නොමැති බවයි. මෙහි බුදු දහම ප්‍රචලිත කිරිමේ අදහක් නොමැති බවත් ලෝකයේ ස්භාවය සෙවීමට කරන මගපෙන්වීමක් පමණක් බවත් දත යුතුය. මා බෞද්ධයකු බැවින් මා අසා ඇති දේ ඔස්සේ සිතීම සාමාන්‍ය දෙයකි. 
 මම අද සොයා බලන්නේ අපගේ පන්චේන්ද්‍රියන් ක්‍රියා කරන්නේ කෙසේද යන්නයි. අපට පැහැදිලි කිරීම වඩාත් පහසු ඇසින් ආරම්භ කරමු. ඇසෙන් පෙනෙන්න නම් ආලෝකය, වස්තූන්, හා ඇස අවශ්‍යය. මේ තුන ඇතත් මල කෙනෙකුට නොපෙනේ එම නිසා විඥ්‍යානය ද අවශ්‍ය වේ. මීට පෙර ඇසේ රූපයක් ගැටුනු පසු සිදුවන දේ සාකච්ඡා කල බැවින් අද ඊට පෙර සිදුවන දේ සොයා බලමු.

අප දන්නවා ඇසේ වස්තුවක් ස්පර්ෂ වුවොත් එය අපට නොපෙනෙන බව. එසේ නම් පෙනීම සදහා වස්තුව ඇසේ නොගැටේ. සිදුවන්නේ වස්තුවේ ඡායාවක් ඇසේ යම් විශේෂිත ස්ථානයක (විද්‍යාත්මක නම මතක නැත) ඇති වීමයි. එවිට ඵස්සය ඇතිවේ. මෙම ඇසේ විශේෂිත ස්ථානය චක්ඛු ප්‍රසාද යැයි ධර්මයේ සදහන් වේ. ඇසේ ස්භාවය අනුව මෙම ඡායාව වෙනස් වේ. ඒ ඡායාවේ හැටියට අප වස්තුව හදුනාගනී. ඒ අනුව පැහැදිලි වන්නේ අප දකින දේ ඇත්තටම පවතින දේම නොවන බවයි. ඒ නිසාම එකම දෙය සිය දෙනෙකුට පෙනෙන්නේ සිය ආකාරයටය. එකම කෙනා වුවද සියපාරක් දකින්නේ ද සිය ආකාරයටය. යම් හෙයකින් වස්තුවක් අතේ ගැටුනු විට දැනෙන්නා සේ ඇසේ ගැටුනු විට පෙනීනම් දක්නට වන්නේ ඇසේ ප්‍රමාණයට කුඩා වස්තු පමණක් වරකට එකක් බැගිනි. නමුත් කුඩා දර්පණයක් තුලින් විශාල ප්‍රමාණයේ වස්තූ ඒ ප්‍රමාණයෙන්ම දැකිය හැකි මෙන් චක්ඛු ප්‍රසාදය මගින් ද ඒ හා සමාන කාර්යයක් කෙරේ. මෙහි තව වාසියක් ඇත. එනම් වස්තුව තිබෙන තැන තිබියදී දැකිය හැකි වීමයි. එනිසා වස්තුව පවතින දුර දිශාව නිර්ණය කල හැක.
අනෙක් ඉන්ද්‍රියන් පිලිබද අප පසුව සොයා බලමු. අවසාන වශයෙන් මා කියන්නේ අප දකින්නේ පවතින දේම නොවන බවයි. ඒ නිසා රූපයන් හි නොඇලෙන්න. එය මායාවක් වැනිය.